Terapia logopedyczna dziecka z autyzmem

1. System językowy nie rozwija się w sposób normatywny:

• problem z percepcją, trudności z połączeniem słów w cigi,
• brak rozwoju fleksji i składni,
• z linearną organizacją wypowiedzi, w tym problemy z tworzeniem narracji,
• patos językowy i nadkompetencja, rozumieniem języka w sposób dosłowny,

2. Trudności z budowaniem pola wspólnej uwagi:

• brak gestu wskazywania palcem,
• ze skupieniem uwagi na słuchaniu nadawcy wypowiedzi, na przykład częste wyłączenie się,
• brak naśladowania i uczenia się poprzez współdziałanie i naśladowanie, w tym na przykład  zabawna przemiennego dawania czy brania przedmiotów i nie naśladowanie mimiki i zachowań,
• częste zachowania manipulacyjne,
• problemy z aktywnością fizyczną: dziecko wybiera zabawy, które wymagają ruchu, ale bez działania celowego,
• problem z kulturowym uczeniem się, w tym na przykład brak powitania ,,cześć” i pożegnania ,,pa pa”,
• nieobecność powtarzania czynności instrumentalnych oraz arbitralnych,

3. W intencji komunikacyjnej, w tym częste problemy z podążaniem za intencją nadawcy wypowiedzi:

• z prawidłową intonacją,
• z tworzeniem dialogu według reguł, na przykład reguły ,,twarz w twarz”,
• w rozumieniu pytań,
• w zadawaniu pytań,
• z rozumieniem reguł w tym reguł społecznych,

4. Z dostosowaniem się do sytuacji i poleceń na przykład rodziców, nauczycieli i terapeutów:

• trudności z naśladowaniem czynności dorosłych,
• działanie z odroczeniem,
• brak rozumienia zabaw paluszkowych, naprzemiennych, takich jak ,,a kuku” czy innych,

5. Z poziomem sprawności motorycznych:

• problemy w sferze sensomotorycznej, które objawiają się: nadwrażliwością na przykład wybiórczość pokarmowa, nadwrażliwość słuchowa, na wilgoć (mokre nogi, ręce, ubrania)
• niski poziom samoobsługi,

6. Występują fiksacje, zachowania autostymulacyjne czy stereotypowe.

7. W tworzeniu relacji:

• brak utrzymania kontaktu wzrokowego,
• jawne sygnalizowanie dyskomfortu w czasie kontaktu z osobą, którą dziecko nie zna.

W trzecim roku życia dziecka z autyzmem widoczny jest brak gestów, które zastępują mowę werbalną. Prawdopodobnie u dziecka pojawi się mowa, która występuje na początkowym etapie rozwoju mowy, na przykład: wyrażenia dźwiękonaśladowcze, prymarne wyrazy, partykuła ,,nie”. Należy wiedzieć, że mowa ta używana będzie przez dziecko wybiórczo, bardzo często schematycznie i niekiedy bez sensu, dlatego etap ten jest bliski etapowi gaworzenia samonaśladowczego. Zjawisko, które może się pojawić u dziecka z autyzmem to echolalie językowe, jak i pozajęzykowe (Korendo M., 2021, 557-561).

Wcześnie postawiona diagnoza, umożliwia terapię, której celem jest budowanie systemu językowego dziecka, jak i umiejętności przyswajania i stosowania reguł. Takie oddziaływanie terapeutyczne pozwala na przywrócenie normatywnego rozwoju, a co najważniejsze pozwala zbudować i odblokować system językowy (Korendo, 2021, 558).