red. Aleksandra Sęk

Diagnoza i terapia funkcji kompleksu ustno – twarzowego w ujęciu ortodontycznym
obejmuje:

  • mięśnie twarzy, w szczególności mięśnia okrężnego ust i mięśnia dźwigacza wargi
    górnej i skrzydeł nosa,
  • mięśnie języka,
  • mięśnie żucia w tym stawy skroniowo – żuchwowe.

Nieprawidłowe funkcjonowanie wymienionych wyżej mięśni w spoczynku (oddychanie), jak
i w ruchu (jedzenie: odgryzanie, przeżuwanie, gryzienie, połykanie,) i mówienie ma
niekorzystny wpływ na strukturę twarzoczaszki i wyrostków zębodołowych.

Narzędzia wykorzystywane w diagnozie i terapii funkcji kompleksu ustno-twarzowego w
ujęciu ortodontycznym:

1. Stymulator oddychania do nosa to urządzenie skonstruowane z silikonu, o budowie
dwóch tubek łączących się pasem stabilizacyjnym. Jest to urządzenie polecane przez
logopedów i ortodontów, ponieważ doskonale wiadomo, iż sposób oddychania ma
wpływ na rozwój twarzoczaszki. Funkcją stymulatora jest wywieranie nacisku na
skrzydełka nosa stymulując partie mięśniowe: mięśnia dźwigacza wargi górnej,
mięśnia dźwigacza wargi górnej i skrzydeł nosa i mięśnia nosowego usprawniając
cyrkulację powietrza przez nos. Stymulator dobiera specjalista terapii
miofunkcjonalnej. To narzędzie jest zwłaszcza polecane:

a. pacjentom ze zwężonymi skrzydełkami nosa, ponieważ po jego założeniu
ilość wdychanego powietrza zwiększa się i nie jest ograniczona poprzez
skrzydełka,


b. pacjentom o ustnym torze oddechowym, ponieważ ułatwia to wyzbycie się
nieprawidłowego sposobu oddychania usprawniając oddychanie przez nos.

c. pacjentom chrapiącym czy z bezdechem sennym, ponieważ łagodzi to objawy
chrapania i zapewnia lepszy sen.


2. Stymulator warg to urządzenie działające na mięśnie znajdujące się w obrębie
szpary ustnej. Stymulator oddziałuje na mięsień okrężny ust, powiększając wargę
górną, co koryguje różnice wielkości. Ćwicząc wargi, cofamy język ku tyłowi tak aby
pozycja spoczynkowa języka była prawidłowa, a w konsekwencji również
prawidłowe połykanie. To narzędzie jest zwłaszcza polecane:

a. pacjentom z mniejszą, krótką wargą górną,

b. pacjentom z uchylonymi wargami podczas spoczynku,

c. pacjentom z atypowym połykaniem.

3. Płytka nagryzowa to urządzenie, które możemy używać jedynie w połączeniu z
relaksatorem mięśni. Ortodonci używają to urządzenie w celu redukcji nagryzu zębów
przednich. Zespół specjalistów: ortodonta, logopeda i laryngolog może ocenić czy
niezbędne i możliwe będzie jednoczesne leczenie aparatem stałym. To narzędzie jest
zwłaszcza polecane:

a. pacjentom z paliatywnym bruksizmem,

b. pacjentom z nagryzaniem głębokim,

4. Inne produkty:

a. relaksator mięśni (rozluźnia m. policzków, m. żucia, m. okrężnego ust,
przeznaczony dla pacjentów z napięciem żwaczy lub zgryzem głębokim czy
tyłozgryzem),

b. stymulator odciążający to połączenie relaksatoru mięśni z płytką nagryzową
(rozluźnia mięśnie żwaczy, zmienia głębokość nagryzania, zmniejsza
skrzypienie i zaciskanie zębów oraz sprawia, że pacjentom bruksującym tak
szybko nie ścierają się zęby),

c. urządzenie do leczenia zgryzu otwartego (stymulujące mięśnie żucia i
kontrolujące wysuwanie języka, przeznaczony dla pacjentów, którzy
nadmiernie wydłużają szyję, a ich mięśnie żucia są zbyt luźne),

d. obturator ust (przeznaczony dla pacjentów oddychających przez usta,
wyróżniamy trzy obturatory: przepuszczalny, półprzepuszczalny i
nieprzepuszczalny),

e. zamki ortodontyczne i inne:

i. narzędzie do uwalniania mięśniowo-powięziowego (sprawdza się w
rehabilitacji podciętego wędzidełka języka),
ii. guziczki do stymulacji powierzchni języka (stymulują czubek języka i
jego boki),
iii. zamki mfs,
iv. lusterko ortodontyczne.

Celem współpracy specjalistów ortodontów i logopedów jest nie tylko terapia wad
zgryzu, dająca piękny uśmiech, ale i polepszenie funkcji odgryzania, gryzienia i przeżuwania,
które zależą od prawidłowej pracy stawów skroniowo – żuchwowych.


Parafunkcje stawu skroniowo – żuchwowego:

  • zaciskanie zębów,
  • zgrzytanie zębami,
  • nagryzanie długopisu czy ołówka,
  • nagryzanie policzków czy warg,
  • nadmierne obciążenie mięśni policzków,
  • długotrwałe żucie gumy,
  • jednostronne żucie gumy,
  • częste spożywanie twardych zakąsek.

Co w konsekwencji objawiać się będzie:

  • migrenami i częstymi bólami głowy,
  • zawrotami głowy,
  • bólami uszne,
  • klikającymi stawami skroniowo-żuchwowymi,
  • blokującymi się stawami skroniowo-żuchwowymi.

Więcej informacji na temat diagnozy miofunkcjonalnej, kompleksu ustno-twarzowego i stawie skroniowo-żuchwowych możecie przeczytać Państwo z poprzednich artykułów:

– Terapia miofunkcjonalna, red. Aleksandra Sęk


– Diagnoza miofunkcjonalna, red. Aleksandra Sęk


– Zaburzenia czynności stawów skroniowo – żuchwowych a artykulacja / wady wymowy,
red. Aleksandra Sęk


#speech #speechtheraphy #teczkalogopedy #szkoleniaonline #kursyonline

Szkolenie z tego zakresu znajdą Państwo poniżej


Bibliografia:
1. Strona dla terapeutów Polskiego Towarzystwa Terapii Miofunkcjonalnej:
„Multifunction System Kit”.
2. Strony dla lekarzy stomatologów: „dentalmaster.pl”, „podyplomie.pl”.