red. Aleksandra Sęk

Diagnoza miofunkcjonalna ma na celu zbadanie czy między mięśniami w obszarze ustno – twarzowym zachodzi balans. Głównym celem jest poprawa mięśni w obrębie ustno-twarzowym i skuteczna współpraca z fizjoterapeutą, aby poprawić napięcie mięśniowe w całym ciele. Należy patrzeć na organizm holistycznie: kiedy podopieczny będzie miał wzmożone napięcie mięśniowe – hipertonię bądź hipotonię – zbyt małe napięcie mięśni, będzie to wpływać na obszar ustno – twarzowy i na zaburzenia miofunkcjonalne.

Przy diagnozie rozpoczynamy od rozpoznania sposobu oddychania:

• badanie toru oddechowego = nieprawidłowe oddychanie przez usta, wtedy kiedy podopieczny cały dzień ma otwarte usta, przez katar, przerośnięty migdał czy jak w przypadku Trisomi 21 Chromosomu – język jest za duży, a jama ustna za mała, dlatego język jest wysuwany, a usta otwarte.

Drugim etapem diagnozy jest przyjrzenie się jak pacjent je i tego jak koordynuje oddychanie z jedzeniem. Diagnoza miofunkcjonalna opiera się na przyjrzeniu się pacjentowi w momencie jedzenia:

• jak gryzie (nieprawidłowe gryzienie = wyłącznie jednostronnie),
• w jaki sposób przeżuwa (nieprawidłowe żucie = z żuchwą wysuniętą do przodu),
• jak połyka (nieprawidłowe połykanie = z grymasem na twarzy lub kiedy posiłek wylewa się z ust).

Dodatkowe aspekty, które uwzględniamy w diagnozie miofunkcjonalnej w obszarze ustno-twarzowy:

• ruchomość języka i czucie jego ułożenia (nieprawidłowość = hipotonia języka, język opada na do jamy ustnej, tłoczy na zęby),
• ruchomość warg (nieprawidłowość = hipotonia warg),
• ruchomość policzków i pozostałych mięśni twarzy ( nieprawidłowość – hipotonia policzków itd.).

W przypadku kiedy logopeda nie widzi kompensacji, możemy przejść do dalszego etapu diagnozy. Domykamy usta podopiecznego, wtedy kiedy problem z otwartymi ustami został wcześniej zdiagnozowany przez laryngologa. Warunkiem dobrej diagnozy jest wykonanie jej wtedy, kiedy pacjent jest w pełni zdrowy: nie jest przeziębiony, w tym nie ma kataru. Kiedy nos będzie niedrożny to prawidłowy tor oddychania zostanie zaburzony. Bez prawidłowego oddychania, połykanie będzie równie nieprawidłowe. Tutaj należy również przyjrzeć się strukturze i funkcji wędzidła. Za krótkie wędzidełko nie tylko sprawi trudności w artykulacji głosek, a będzie zastępował ruchy, które musi wykonać kompensacjami (np. aby zjeść musi połknąć).

Budując balans mięśniowy najważniejsza jest prawidłowa pozycja spoczynkowa języka, która kształtuje:

• podniebienie (nieprawidłowe wysokie podniebienie lub zbyt wąskie co wpływa na wady zgryzu),
• zgryz (wady zgryzu= zgryz otwarty, tyłozgryz, przodozgryz, zgryz krzyżowy, zgryz głęboki, zgryz przewieszony.

Mogą pojawić się również nieprawidłowości zębowe:

• szparowatość,
• stłoczenia.

Najważniejszą wiedzą jaką powinien wykazać się nie tylko logopeda, ale i ortodonta przed założeniem aparatu ortodontycznego to to, iż leczenie ortodontyczne nie ma wyłącznie na celu pięknych i równych zębów, ale przede wszystkim zdrowia, w tym:

• przygotowanie mięśni czaszkowych i całego aparatu mowy do wprowadzenia siły (drutów), tak aby po ściągnięciu aparatu nie okazało się, iż żuchwa przemieszcza się w jedną ze stron, gdyż pogłębiła się parafunkcja (niezauważona wcześniej przez ortodontę!),
• pozycji spoczynkowej języka. Czy po leczeniu ortodontycznym język nadal mieści się w górnym łuku,
• wędzidełka języka, gdyż nie wyleczymy efektywnie wady zgryzu kiedy wędzidełko języka będzie za krótkie.

#speech #speechtheraphy #teczkalogopedy #szkoleniaonline #kursyonline #oddychanie #połykanie #żucie #pozycjaspoczynkowajęzyka #postawaciała #zgryz #mio #miofunkcjonalna #diagnozamiofunkconala