red. Aleksandra Sęk

Wpływ na rozwój narządu żucia mają:

• pozycja głowy w pozycji skorygowanej a nawykowej,
• dieta, spożywanie pokarmów miękkich / twardych, o zróżnicowanej / jednolitej strukturze, w inny sposób aktywuje mięśnie żucia, którego u podłoża leży bodźcowanie wzrostu w około struktur kostnych,
• prawidłowe / nieprawidłowe ułożenie noworodków i niemowląt podczas snu (zbyt duża poduszka może powodować przodozgryz, a brak poduszki powoduje tyłozgryz),
• prawidłowe / nieprawidłowe ułożenie noworodków podczas karmienia, (zbyt płaska pozycja może powodować dociskanie żuchwy i generowanie siły dotylnej podczas ssania mleka = tyłozgryz, a kierowanie głowy w kierunku brzucha niemowlęcia powoduje nadmierne uruchomienie mięśni języka, jak i dna jamy ustnej = przodozgryz),
• prawidłowa / nieprawidłowa funkcja, która kształtuje struktury kostne,
• stres.

Przyczyny wad zgryzu:

• infekcje wirusowe / bakteryjne (próchnica, alergie, przewlekły katar, przewlekłe zapalenie zatok, skrzywienie przegrody nosowej, przerost migdałków),
• zaburzenia hormonalne,
• niedobory ustrojowe,
• parafunkcje, czyli zaburzone funkcje prymarne (w tym pozycja spoczynkowa języka, sposób połykania, tor oddechowy, sposób odgryzania, żucia i przeżuwania),
• oddychanie przez usta sprzyja pogarszającej się pracy mięśni przywodzących żuchwę/mięśni mimicznych,
• często otwarte usta powodują suchość w jamie ustnej, co sprawia, że zostaje zaburzona funkcja oczyszczająca języka, która polega na pracy gruczołów ślinowych,
• prawidłowa / niedostateczna ruchomość języka, która również ma funkcję oczyszczającą język z resztek pokarmu,
• nieprawidłowe układanie niemowląt do snu,
• prawidłowa / nieprawidłowa postawa ciała (nieprawidłowa / prawidłowa pozycja głowy i szyi),
• rozłożenie siły mięśni szkieletu,
• ssanie palca / długopisów / ołówków,
• ssanie warg/ policzków,
• nagryzanie warg, jak i obgryzanie paznokci.

Staw skroniowo – żuchwowy ma swoją lokalizację w części łuskowej kości skroniowej. Powierzchnia ta zbudowana jest z tkanki łącznej włóknistej i nie jest pokryta naczyniami. Tkanka ta łączy w sobie najgrubszą warstwę po bocznych stronach części łuskowej kości skroniowej, kłykcia oraz krążka stawowego.

Dysfunkcje stawów skroniowo-żuchwowych:

• z problemami ze stawem skroniowo-żuchwowym zmaga się 33 % dorosłych,
• częściej występują wśród kobiet,
• bruksizm,
• spowodowane zapaleniem stawu/stawów,
• uraz/zakażenie stawu, spowodowane często przeciążeniem stawu,
• wypadanie krążka stawowego przez nadmierną aktywność m. skrzydłowego bocznego,
• zapalenie stawu spowodowane zmianami patologicznymi w obrębie stawu.

Piętra stawów skroniowo-żuchwowych:

A. na piętro górne i dolne stawu składa się krążek stawowy,

B. piętro górne stawu:
a. rozpoczyna się na części łuskowej kości skroniowej, a kończy na krążku stawowym,
b. funkcją jest przemieszczanie się stawu,
c. objętość = 1,2 ml,

C. piętro dolne stawu:
a. rozpoczyna się na krążku stawowym a kończy się na kłykciu,
b. funkcją jest zapewnienie ruchów obrotowych stawu,
c. objętość = 0,9 ml,

D. staw jest połączeniem maziowym.

Które nerwy unerwiają staw skroniowo-żuchwowy?

• nerw uszno-skroniowy,
• nerw żwaczowy,
• nerw skroniowy głęboki tylny,

Więcej na temat zaburzeń czynności stawów skroniowo-żuchwowych możecie Państwo przeczytać z artykułu: „Zaburzenia czynności stawów skroniowo – żuchwowych a artykulacja/ wady wymowy”, red. Aleksandra Sęk.

Bibliografia:
1. Neil S. Norton, Atlas anatomii głowy i szyi dla stomatologów Nettera. Wydanie 3, pod. red. J. Walocha, Wrocław 2018.