red. Aleksandra Sęk

Co odpowiada za powstawanie mowy?

  • kora mózgowa,
  • nerwy czaszkowe, przede wszystkim te, które odpowiadają za unerwienie narządów
    mowy: V, VII, IX, X, XII,
  • układ pozapiramidowy, który odpowiada za utrzymanie prawidłowego napięcia
    mięśniowego w obrębie narządów mowy,
  • układ oddechowy,
  • mięśnie fonacyjne i mięśnie artykulacyjne (Chrościńska-Krawczyk M., 2022,40).


Należy wiedzieć, że diagnoza pacjentów z zaburzeniami neurologicznymi jest procedurą
wielospecyficzną i ustrukturowaną. W diagnozie należy brać pod uwagę:

1) charakterystykę kliniczną,
2) ocenę psychologiczno-pedagogiczną,
3) uwarunkowania społeczne,

4) umiejętności porozumiewania się i wyrażania swoich potrzeb.


Diagnozując nieprawidłowości rozwojowe, specjaliści biorą pod uwagę:

  • czynniki etiologiczne,
  • typu patomechanizmu,
  • specyfikę objawów,
  • dynamikę ustępowania trudności w komunikacji (Panasiuk J., 2022, 309).

Jolanta Panasiuk wyodrębniła cztery osobne specyficzne zaburzenia mowy u dzieci.
Są nimi:

  • alalia prolongata, która powstała na skutek zakłóceń w dojrzewaniu poszczególnych
    struktur mózgowych, opóźniony rozwój mowy jest zwykły czy też prosty
  • alalia, która powstała na skutek uszkodzenia struktur mózgowych przed pierwszym
    rokiem życia, przez co występują trudności z opanowaniem języka,
  • niedokształcenie mowy o typie afazji, które powstało na skutek schorzeń
    neurologicznych powstałych między drugim a szóstym rokiem życia, przez co
    występuje utrata nabytych wcześniej umiejętności językowych i trudności w
    zaprogramowaniu na nowo konstrukcji słownych,
  • afazja dziecięca, która powstała na skutek uszkodzenia poszczególnych struktur w
    mózgu po szóstym roku życia, przez co następuje częściowa bądź całkowita utrata
    nabytych wcześniej umiejętności rozumienia języka i programowania go (Panasiuk J.,
    2022, 315-316).

Niedokształcenie mowy o typie afazji to specyficzne zaburzenie mowy dziecka, które
w okresie, kiedy kształtowały się struktury językowe (między drugim a szóstym rokiem życia)
pojawiły się problemy neurologiczne. Im później dojdzie do uszkodzenia mózgu, a im
bardziej mowa była rozwinięta, tym lepsza diagnoza podopiecznego. Termin „afazja” wiąże
się z uszkodzeniem mózgu, a jej przyczyną są:

  • specyficzne objawy,
  • niedokształcenie mowy,
  • zaburzenia z rozwojem sprawności, jak i kompetencji językowych (Panasiuk J.,
    2022, 310-311).

Wynikiem wystąpienia zaburzeń mowy jest schorzenie neurologiczne, które prowadzi
do regresji sprawności, które zostały nabyte i dalszych trudności w rozwoju mowy. Często
towarzyszące ograniczenia słowne zastępowane są przez gest, mimikę, prozodię, pantomimę
czy kontekst sytuacyjny.

Objawy niedokształcenia mowy o typie afazji:

  • dezintegracja opanowanych wcześniej struktur języka,
  • problemy w aktywizacji języka,
  • trudności w integracji mowy,
  • deficyt językowy:
    • fonetyczno-fonologiczny,
    • fleksyjny,
    • słowotwórczy,
    • leksykalno-semantyczny,
    • syntaktyczny,
    • narracyjny.

Objawy afazji dziecięcej wyraźnie wiążą się z miejscem uszkodzenia mózgu, niż
w przypadku niedokształcenia mowy o typie afazji. Ponieważ rozwój systemu językowego
zakończył się, to niektóre patomechanizmy afazji dziecięcej odpowiadać będą objawom
afazji występującej u dorosłych. Różnica dotyczyć będzie dynamiki, w jakiej trudności
językowe zaczynają ustępować. U pacjentów z afazją dziecięcą możemy oczekiwać
szybszego i pełniejszego powrotu sprawności językowych, niż w przypadku pacjentów
dorosłych, ponieważ młodszy mózg jest bardziej plastyczny (Panasiuk J., 2022, 317).


Co nie występuje u pacjenta z niedokształcenie mowy o typie afazji:

  • wady anatomiczne w obrębie narządów mowy,
  • wady słuchu,
  • ograniczenia intelektualne,
  • trudności w rozwoju socjalizacji językowej.


#speech #speechtheraphy #teczka logopedy #szkoleniaonline #kursyonline #afazjadziecięca
#afazja #diagnozaafazji #neurologopedia

Szkolenia z tego zakresu znajdą Państwo poniżej


Bibliografia:

  1. Chrościńska-Krawczyk M., 2022, Diagnoza neurologiczna dzieci [w:] Grabias S.,
    Panasiuk J., Woźniak T., Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego,
    Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
  2. Panasiuk, J., 2022, Postępowanie logopedyczne w przypadkach alalii i
    niedokształcenia mowy o typie afazji [w:] Grabias S., Panasiuk J., Woźniak T.,
    Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego, Wydawnictwo Uniwersytetu
    Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.