red. Aleksandra Sęk

Jaka jest różnica pomiędzy seplenieniem międzyzębowym a seplenieniem bocznym?

a) sposób realizacji głosek:


Różnica między seplenieniem międzyzębowym a bocznym przejawia się w innym
sposobie realizacji głosek. Bardzo często seplenienie międzyzębowe dotyczy trzech szeregów
głosek: [s, z, c, dz, ś, ź, ć, dź, sz, rz, cz, dż]. Seplenienie boczne również może dotyczyć
deformowania głosek z trzech szeregów: syczących, ciszących i szumiących, jak i bardzo
rzadko innych głosek. Sposób realizacji głosek w seplenieniu bocznym najczęściej
realizowane są w taki sposób, że powietrze nie przechodzi przez środek języka, najczęściej
ucieka ono bokiem. Dodatkowo przy realizowaniu głosek szumiących, gdzie boki języka
prawidłowo unoszą się do podniebienia, w seplenieniu bocznym często język nie pracuję po
którejś ze stron. Powietrze bardzo często ucieka tą stroną, po której bok języka nie uniósł się
do realizacji głosek szumiących.

b) diagnozowanie:


Diagnozując seplenienie międzyzębowe logopeda najbardziej bazuję na zmyśle
wzroku, gdyż od razu widzi kiedy język wchodzi między zęby. Przy diagnozie seplenienia
bocznego logopeda najbardziej bazuję na zmyśle słuchu, gdyż od razu słyszy różnicę
pomiędzy prawidłowo realizującą głoską a zdeformowaną, np: poszum w artykulacji. Warto
zaznaczyć, że nie zawsze słychać poszum.


Przykładowe przyczyny seplenienia bocznego:

I. Asymetria w ułożeniu języka – niesymetryczna praca mięśni, np: jedna strona ciała
pracuję bardziej, gdyż jest mocniejsza, niż druga, która jest słabsza, co w późniejszym
okresie widoczne jest w kształtowaniu się stawu biodrowego, stawu skroniowo –
żuchwowego,


II. Nieprawidłowe napięcie mięśniowe: hipotonia – zbyt małe napięcie przy unoszeniu
się boków języka, hipertonia – za dużo napięć, np: w mięśniu żucia: najbardziej w
żwaczu. Warto zaznaczyć, że w inny sposób pracujemy z mięśniami u pacjenta ze
wzmożonym napięciem mięśniowym, a inaczej z mięśniami przy za małym napięciu
mięśniowym,


III. Ankyloglosja – wędzidełko za bardzo ciągnie do dna jamy ustnej,


IV. Wady zgryzu: zgryz krzyżowy, zgryz otwarty, przodozgryz, tyłozgryz,


V. Ubytki zębowe,
VI. Parafunkcje, np: ssanie kciuka z jednej wybranej strony, smoczek wkładany z boku
ust, nagryzanie ołówków z jednej strony podczas sytuacji stresowych,


VII. Nieprawidłowy typ połykania,


Terapia seplenienia bocznego:


a) diagnoza przyczyny i zlikwidowanie jej, jeżeli jest taka możliwość, gdyż przy nie
zlikwidowaniu przyczyny skuteczność naszej terapii będzie o wiele niższa,


b) przygotowanie pacjenta do prawidłowej realizacji głoski:


i) prawidłowy tor oddechowy (ćwiczenia oddechowe),


ii) prawidłowa pozycja spoczynkowa języka,


iii) prawidłowa pozycja spoczynkowa żuchwy,


iv) rozluźnienie mięśni twarzy, w tym w szczególności mięśnia okrężnego ust,
np., kiedy u pacjenta powietrze ucieka prawą stroną może zdarzyć się, iż
prawy dźwigacz kąta ust pracuję mniej, niż lewy dźwigacz kąta ust,


v) prawidłowe odgryzanie i żucie,


vi) ruchomość języka (ćwiczenia narządów artykulacyjnych: języka, mięśnia
okrężnego ust, np.: podczas obrabiania pokarmu (ćwiczenia artykulacyjne),


vii) prawidłowe połykanie,


c) artykulacja głosek:


i) w sylabach otwartych,


ii) w sylabach zamkniętych,


iii) w sylabach otwartych z paradygmatem,


iv) w każdych pozycjach w wyrazie (nagłos, śródgłos, wygłos),


v) w zbitkach spółgłoskowych,


vi) w zestawieniach dwuwyrazach,


vii) w zdaniach,

#speech #speechtheraphy #teczkalogopedy #szkoleniaonline #kursyonline #seplenienie
#seplenienieboczne #metodykorekcji #terapia #terapialogopedyczna

Szkolenia z tego zakresu znajdą państwo poniżej

Bibliografia:
1. Szkolenie dodatkowe rocznego kursu „WySTARTuj z dyslalią 2022” prowadzone
przez Logopedę Radzi: Martę Czajkę – Nawrocką i Agnieszkę Kaproń pt.:
„Seplenienie boczne” .