red. Aleksandra Sęk

Logopeda diagnozując, sprawdza narządy mowy, jego funkcje i napięcie mięśniowego
pacjenta. W terapii integracji dużą rolę odgrywa sposób, w jaki pacjent reaguje na dotyk.
Reakcję tą nazywamy reakcją nerwowo-mięśniową. Bardzo często celem usprawnienia
narządów mowy jest ich stymulacja. Stymulować możemy na różne sposoby:

  • masowanie bez wibracji, ale z zachowaniem prawidłowego kierunku,
  • uciskanie, palpacja,
  • drżenie czy masaż wibratorem logopedycznym,
  • poklepywanie i dotykanie w celu odwrażliwienia poprzez dotyk czy głaskanie.

Stymulując obszar orofacjalny, stymulujemy jednocześnie ośrodki kory mózgu
odpowiadające za mowę. W taki sposób zwiększamy szanse na polepszenie sprawności
mięśni twarzy, funkcji prymarnych jak połykanie, odgryzanie, gryzienie i żucie. (Prochowicz
2002, Stecko 2012).

Narządy, na których najbardziej zależy nam w terapii orofacjalnej to:

  • wargi,
  • podniebienie twarde,
  • język,
  • żuchwa.

Skutki nadwrażliwości, czyli kiedy może wystąpić uczucie dyskomfortu

Pacjent z nadwrażliwością z strefie orofacjalnej będzie przejawiał ową nadwrażliwość
w dwóch sferach: poprzez dotyk i / lub samo wyobrażenie. Pacjenci z nadwrażliwością w
sferze orofacjalnej wykazują ową wrażliwość wewnątrz jamy ustnej. Bywają pacjenci, którzy
nie tylko poprzez dotyk, ale często samo wyobrażenie przez pacjenta tej czynności czy widok
modelu jamy ustnej w gabinecie, może powodować poczucie dyskomfortu, a podczas dotyku
poczucie bólu, a niekiedy również odruchu wymiotnego. Dodatkowe utrudnienia mogą
pojawić się podczas codziennych czynności, takich jak: mycie zębów, spożywanie pokarmów
o natężonej konsystencji czy spoglądania w lusterko podczas otwierania buzi i ćwiczeń
logopedycznych.


Skąd pojawia się nadwrażliwość, czyli przyczyny w sferze orofacjalnej

Bardzo często nadwrażliwość w sferze orofacjalnej wynika z braku bodźcowania i
niedoboru integracji sensorycznej. Jednym słowem sensoryczny aparat artykulacyjny jest za
mało stymulowany. (Małgorzata Serzysko-Zdanowska) Co może być spowodowane
wybiórczością pokarmową wynikającą z nie jedzenia pokarmów o nieznanej, chropowatej
konsystencji. Tacy pacjenci powinni być wnikliwie zdiagnozowani przez terapeutę, ponieważ
często okazuję się, że nadwrażliwość występuje nie tylko sferę oralną, ale i również w inne
sfery ciała. Terapia dopasowana indywidualnie do pacjenta, która przyniesie uśmiech, efekty
i komfort.

Terapia pacjentów z nadwrażliwością

Jednym z pierwszych etapów pracy logopedy powinno być odwrażliwienie okolicy,
która przynosi pacjentowi dyskomfort, ale logopedzi powinni tak samo skupić się na
budowaniu zaufania u małych pacjentów. Poczucie bezpieczeństwa jest istotnym elementem
w terapii, którego nie może zabraknąć. Na początku należy odwrażliwić inne nadwrażliwe
sfery, aby zacząć zbliżać się do strefy orofacjalnej, na której najbardziej zależy logopedom.
(Małgorzata Serzysko-Zdanowska)


Ćwiczenia dla pacjentów z nadwrażliwością:

Ćwiczenia czynne:

    • a) ćwiczenia języka:
    • pionizacja języka,
    • wysuwanie do przodu z naprzemiennym cofaniem języka,
    • rozluźnienie języka poprzez wysunięcie go na brodę,
    • dotykanie kącika ust czubkiem języka (na przemian prawy kącik i lewy,
    • próby dotknięcia językiem nosa,
    • próby wypchnięcia językiem prawego i lewego policzka,
    • mlaskanie i kląskanie,
    • stworzenie „rurki” z języka,


b) ćwiczenia warg

  • ułożenie warg w dziubek,
  • nadmuchiwanie policzków wdychanym powietrzem przez nos,
  • parskanie,
  • powolne wydychanie powietrza przez usta.

Ćwiczenia bierne: np. masaż wibratorem.


#speech #speechtheraphy #teczkalogopedy #szkoleniaonline #kursyonline #strefaorofacjalna
#nadwrażliwość #nadwrażliwośćorofacjalna

Szkolenie z tego zakresu znajdą Państwo poniżej


Bibliografia:
1. Jakub Skrzek, ,,Wpływ ingerencji dotykowej na automatyzację głosek u dzieci z
dyslalią obwodową”, Warszawa 2017.

2. Marzena Machoś, ,,Uwagi o ważności wczesnej diagnozy neurologopedycznej”,
Zabrze.

3. Małgorzata Serzysko-Zdanowska, ,,Logopedia sensoryczna jako wsparcie rozwoju
mowy dziecka. Studium indywidualnego przypadku” [w:] Student niepełnosprawny.
Szkice i rozprawy.