red. Aleksandra Sęk

Metoda Ułatwionej Komunikacji w pracy z dzieckiem niemówiącym.

Słowa kluczowe: metoda, ułatwiona komunikacja, dzieci niemówiące, narzędzie usprawniające mowę.

Metoda Ułatwionej Komunikacji (ang. Facilitated Communication – FC) została wprowadzona na początku lat osiemdziesiątych XX wieku, przez Rosemary Crossley w Australii. Na początku metodę tę stosowano wyłącznie w komunikacji z dziećmi z ludźmi z porażeniem mózgowym, którzy są niemówiący. W późniejszym czasie tę metodę wykorzystywano do rozwoju mowy dla pacjentów z autyzmem i głęboką niepełnosprawnością. Metodę Ułatwionej Komunikacji rozpowszechnił profesor DouglasBiklen z Uniwersytetu w Syracuse. Douglas Biklen i z Rosemary Crossley rozpoczęli przyłączenie tej metody do obszaru alternatywnej i wspomagającej komunikacji (AAC). Metoda Ułatwionej Komunikacji skierowana jest do osób, którym niezbędne jest pomoc w komunikowaniu się, ponieważ pacjenci są niemówiący albo mowa, którą się posługują jest bardzo zaburzona (Przybyła, 2018, 459). Wsparcie komunikacyjne w Metodzie Ułatwionej Komunikacji:

1. Odpowiednie usytuowanie pacjenta w jego postawie ciała.
2. Prawidłowe umiejscowienie klawiatury.
3. Dopasowanie siedzenia.
4. Częste nadsyłanie odpowiedzi zwrotnej piszącemu, które polega na powtórzeniu:

•  liter/ litery,
•  słowa / słów,
•  zdania / zdań

5. Rzetelna weryfikacja z podopiecznym, czy to co zakomunikował jest, tym co chciał zakomunikować.
6. Sformułowanie stosownych pytań.
7.  Pisanie komentarzy i myśli.
8. Zakreślenie obszaru pracy.
9. Staranie się o wygaszanie i eliminację zachowań, które mogą utrudniać komunikowanie się, takich jak:

•  echolalia (formy monolingwalne, echo, usłyszanych słów)
•  autoagresja
•  agresja
•  autostymulacja

10.  Uczenie kontrolowania zachowania (Przybyła, 2018). Założenia Metody Ułatwionej Komunikacji: Terapia, na celu której logopeda ułatwia ekspresję komunikacji, pomoc w ruchach ręką, w tym łokcia, nadgarstka czy całego ramienia, dostarczanie przeciwwagi ciała, tak aby piszący nie czuł opory w wybieraniu liter i pisaniu w programie / na komputerze/ na maszynie (Przybyła, 2018, 460). Terapeuci, którzy prowadzą terapię autystyków twierdzą, że Metoda Ułatwionej Komunikacji poprawia funkcje motoryczne, poprzez wskazywanie, ruchy precyzyjne i dotyk obrazków, liter, podczas porozumiewania się. Metoda ta może stać się dodatkiem do terapii, wzmocnionym wsparciem czy jedynym sposobem posługiwania się językiem z otoczeniem. Metoda ta sprawia, że że pacjenci niemówiący mają możliwość komunikowania swoich myśli, emocje i potrzeb, co jest bardzo ważnym aspektem w życiu każdego człowieka. Kluczem do rozwoju jest stwarzanie sytuacji komunikacyjnych, które w aktywny sposób wpływają na przebieg rozmowy. Opisywanie świata i rzeczywistości w sposób narracyjny zdeterminowany jest przez wiedzę o świecie. Aby prawidłowo rozwijała się postawa społeczna u każdego człowieka niezbędne jest bycie w interakcjach z drugim człowiekiem. Poznanie świata nie jest reprodukcją rzeczywistości, a jest konstrukcją. Rozumienie powstaje dzięki interpretacji dostarczanych i generowanych danych w naszym mózgu. Dlatego tak ważne jest tworzenie sytuacji narracyjnych, które przyczyniają się do tworzenia umiejętności komunikacyjnych. Najistotniejsze w pracy z Metodą Ułatwionej Komunikacji jest stworzenie takich warunków, aby osoba, która tworzy słowa/ zdania opisując rzeczywistość, sama ją rozumie i dodatkowo jest częścią opisywanych historii / opowiadań (Przybyła, 2018,459-460). Teksty stworzone przez dzieci pracujące Metodą Ułatwionej Komunikacji są dowodem jak bogaty jest świat dziecka. Dzięki tej metodzie dostrzec możemy jak rozwijają się zdolności komunikacyjne dziecka poprzez (Przybyła, 2018, 455):
➢ wyzwalanie świadomości podopiecznego
➢ wyzbycie się poczucia bycia wyizolowanym przez pacjenta
➢ jest dodatkową szansą w nawiązywaniu nowych kontaktów z ludźmi
➢ buduje więzi

Szkolenie z tego zakresu odbędzie się 10 marca 2023 roku, link do szkolenia

Bibliografia:

1. Przybyła Olga. (2018). Doświadczanie wzajemności, czyli o mózgu, języku i komunikacji w autyzmie. W: K. Jędrych, D. Krzyżyk, M. Ochwat, M. Wójcik-Dudek (red.), “Przestrzenie spotkania : tom dedykowany Profesor Ewie Jaskółowej w czterdziestolecie pracy naukowej i dydaktycznej” (S. 455-467). Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

#speech #speechtheraphy #teczkalogopedy #szkoleniaonline #kursyonline