red. Aleksandra Sęk


Co to jest język?

Język to system znaków, który po poznaniu i opanowaniu umożliwia nam wejście do świata
komunikacji międzyludzkiej, budując przy tym tożsamość kulturową, jak i mając możliwość
identyfikacji z wybraną grupą etniczną. Funkcje języka: poznawcze, grupotwórcze,
interakcyjne.

Na czym polega rozwój języka?

  • na budowaniu systemu językowego,
  • na budowaniu świadomości jakie relacje zachodzą między formą i znaczeniem,
  • na wyznaczaniu relacji i związków pomiędzy elementami systemu,
  • na przejściu od form do znaczeń/znaków,
  • na wnioskowaniu przez analogię,
  • na abstrahowaniu,
  • na opisywaniu systemu językowego.

Język kształtuje się w naszym umyśle. Umiejętność posługiwania się językiem zależy od:

  • warunków biologicznych: (wrodzone predyspozycje: prawidłowo rozwijający się i
    funkcjonujący układ nerwowy i zmysły),
  • warunków środowiskowych: (stymulacja językowa zapewniona, tam gdzie dziecko
    żyje),
  • warunków genetycznych i wewnątrzmacicznych: (rozwój półkul mózgowych i
    lateralizacja).

Dziecko nie nabywa języka razem z momentem urodzenia. Badania neuroobrazowania pracy
mózgu i ultrasonografii wykazały, iż rozwój mowy rozpoczyna się w okresie prenatalnym!
Dlatego tak ważna jest stymulacja językowa właśnie w tym okresie.

  • percepcja słuchowa: płód odbiera bodźce dźwiękowe – już od 16 tygodnia ciąży,
  • percepcja słuchowa: płód ma wykształconą małżowinę uszną – od 24 tygodnia ciąży,
  • artykulacja: płód rozpoczyna pracę mięśni, które w okresie postnatalnym,
  • prozodia (melodia) i dźwięki języka (kody językowe): płód uczy się jej w trzecim
    trymestrze ciąży.

Rozwój mowy dziecka rozpoczyna się dzięki trójmodalemu układowi: lustrzanych neuronów.
Dziecko uczy się języka przetwarzając informację ruchowo – słuchowo – wzrokowe i reaguję
na nie. Kształtowanie się systemu językowego zależne jest od jakości i ilości doświadczeń
językowych, jakie zapewniamy dziecku. Warunkiem dobrze rozwijającego się języka jest
stała i dobra ekspozycja na język.

Kamienie milowe w rozwoju mowy dziecka:

  • 2 miesiąc życia: pierwsze dźwięki: samogłoski: A, E, I, O, U, Y,
  • 5-6 miesiąc życia: gaworzenie samonaśladowcze: spółgłoska + samogłoska =
    sylaba, najczęściej [p, b, m] = [PA, BA, MA],
  • 1 rok życia: pojedyncze słowa, np: [TATA],
  • 1,5 roku-2 lata życia: łączenie słów w zdania, np: [tata piciu],
  • 3 rok życia: rozwój systemu składniowego: budowanie zdań złożonych,
  • 3-5 rok życia: zdolność budowania narracji, np: buduję opowiadanie układając
    wydarzenia chronologicznie, i zachowując ciąg przyczynowo – skutkowy,
  • 5-6 rok życia: kształtowanie się systemu językowego.

Kolejność nabywanych umiejętności językowych (Tomasello 2002):

    1. NAŚLADOWANIE
    2. ROZUMIENIE
    3. SAMODZIELNE MÓWIENIE

Rozwój mowy dziecka trwa +/- do 6 roku życia.

*Fazy zdolności nabywania języka (Locke 1997):

  • I. Niemowlę zwraca główną uwagę na twarz, jaki głos. Od swoich opiekunów uczy się
    prozodii mowy.
  • II. Niemowlę koncentruję się na wypowiedziach i poznaniu społecznym.
  • III. Faza analityczna: przechowywane formy językowe dziecko rozkłada na mniejsze,
    Proces ten jest wstępem do poznania gramatyki naszego języka.
  • IV. Faza warunkująca proces uczenia się systemu leksykalnego dziecka.

#speech #speechtheraphy #teczkalogopedy #szkoleniaonline #kursyonline #kamieniemilowe
#nabywaniejęzyka #rozwójmowy #rozwójmowydziecka #język #sprawnośćjęzykowa

Szkolenie z tego zakresu znajdą Państwo poniżej


Bibliografia:

  1. Błasiak-Tytuła M. (2019) Mowa dzieci dwujęzycznych. Norma i zaburzenia. Kraków

Leave a Comment