red. Aleksandra Sęk

Fizjoterapia u niemowlaków zapewnia:

• uzyskanie najlepszej pozycji do oddychania niemowlęcia,
• stymulację rozwoju psychomotorycznego niemowlęcia,
• nawiązania mocniejszej więzi emocjonalnej rodziców z niemowlęciem,
• pobudzenie funkcji prymarnych, takich jak: oddychanie, ssanie, połykanie,
• możliwość skrócenia wentylowania niemowlęcia przez wentylację zastępczą,
• pracę nad prawidłowym napięciem mięśniowym, np.: zbyt duże/małe napięcie mięśniowe może utrudniać rozwój motoryczny dziecka, dlatego tak ważna jest praca specjalistów i szybkie reagowanie na np.: odginanie się niemowlęcia do tyłu.

Zabiegi fizjoterapeutyczne powinny być wykonywane we współpracy z neonatologiem, położną i logopedą/ neurologopedą, po to aby odpowiednio monitorować funkcje niemowlaka w czasie trwania terapii manualnej.

Kamienie milowe w rozwoju niemowlęcia w poszczególnych miesiącach:

Kamienie milowe pomagają w ustaleniu czy dziecko rozwija się prawidłowo, z lekkimi opóźnieniami bądź atypowo. Dzięki nim fizjoterapeuci łatwiej diagnozują deficyty niemowląt i ich zaburzenia. Dodatkowymi i ważnymi elementami są: wywiad z rodzicem (rozmowa o czynnikach ryzyka), obserwacja niemowlęcia, badania pediatryczne i rzetelna diagnoza specjalistów. Praca manualna wdrożona do 36 miesiąca życia skutkuje najlepszymi efektami terapii, ponieważ do 3 roku życia mózg dziecka jest najbardziej plastyczny.

A. Rozwój ruchów głowy:

• 1 miesiąc – niemowlę potrafi oderwać nos od materaca i nisko unosić głowę,
• 2 miesiąc – niemowlę potrafi unieść głowę pod kątem 45 stopni,
• 3 miesiąc – niemowlę potrafi unieść głowę pod kątem 90 stopni utrzymać sztywną główkę przez około 1 minutę w czasie pionowego trzymania,
• 4 miesiąc – niemowlę potrafi unieść głowę pod kątem 90 stopni i utrzymywać główkę sztywno,
• 5 miesiąc – niemowlę potrafi utrzymać się na przedramionach i odwrócić głowę w kierunku bodźca,
• 6 miesiąc – niemowlę potrafi swobodnie odwracać główkę, jak i trzymać sztywno główkę w pozycji pionowej.

B. Rozwój umiejętności siedzenia:

• 3 miesiąc – niemowlę ma za sobą pierwsze krótkie próby siedzenia z całościową pomocą opiekuna, warunkiem do siedzenia jest zdobyta umiejętność utrzymania główki sztywno,
• 4 miesiąc – niemowlę dalej doskonali siedzenie z podparciem i pomocą opiekuna,
• 5 miesiąc – niemowlę potrafi samodzielnie siedzieć z podparciem,
• 6 miesiąc – niemowlę potrafi samodzielnie siedzieć bez podparcia,
• 7 miesiąc – niemowlę potrafi samodzielnie siedzieć bez podparcia i wykonać ruchy siedząc,
• 8 miesiąc – niemowlę potrafi z pozycji siedzącej samodzielnie usiąść.

C. Rozwój umiejętności stania:

• 3 miesiąc – niemowlęciu udaję się na krótko usztywnić nogi w kolanach i ma za sobą pierwsze próby przyjmowania pozycji stojącej,
• 4 miesiąc – niemowlę potrafi opierać swoje nóżki o podłoże i utrzymać na nich swój ciężar ciała,
• 5 miesiąc – niemowlę udoskonala utrzymanie sztywnych nóg,
• 6 miesiąc – niemowlę potrafi z pozycji siedzącej/leżącej podciągać swoje rączki do pozycji stojącej. W tej pozycji niemowlę podejmuje próby stawiania pierwszych kroków,
• 7 miesiąc – niemowlę potrafi samodzielnie stać,
• 8 miesiąc – niemowlę ma za sobą pierwsze próby samodzielnego wstawania z pomocą uchwycenia się i podciągnięcia,
• 9 miesiąc – niemowlę udoskonala umiejętność podnoszenia się, korzystając z małej podpory,
• 10 miesiąc – niemowlę wykonuję pierwsze próby samodzielnego podnoszenia się z raczkowania bądź klęku.

D. Rozwój umiejętności chodzenia:

• 6 miesiąc – niemowlę ma za sobą pierwsze próby stawiania kraków, w czasie podtrzymywania go pod pachami,
• 7 miesiąc – niemowlę potrafi samodzielnie stać z podparciem, samo próbuje wykonać bardzo małe kroczki,
• 8 miesiąc – niemowlę doskonali swoje umiejętności,
• 9 miesiąc – niemowlę potrafi stawiać pierwsze kroki z jednoczesnym trzymaniem się obiema rączkami stabilnej powierzchni,
• 10 miesiąc – niemowlę dzięki prowadzeniu za obie rączki przez opiekuna, potrafi chodzić,
• 11 miesiąc – niemowlę potrafi chodzić z podpieraniem się na przedmiotach przesuwających się, np. wózeczek, krzesełko,
• 12-14 miesiąc – niemowlę potrafi samodzielnie chodzić.

E. Rozwój umiejętności manipulowania i chwytania:

• 0-2 miesiąc – niemowlę bez woli ma odruch chwytny,
• 3 miesiąc – niemowlę chwyta zabawkę, którą włoży się do rączki,
• 4 miesiąc – niemowlę posiada chwyt prosty,
• 5 miesiąc – niemowlę wyciąga rączkę po zabawkę, umiejętność przekładania zabawki z rączki do rączki,
• 6 miesiąc – niemowlę doskonali manipulację jedną rączką, niemowlę posiada chwyt dłoniowo – łokciowy,
• 7-8 miesiąc – u niemowlęcia pojawia się chwyt nożycowy,
• 9-12 miesiąc – niemowlę posiada chwyt pensetowy, ma pierwsze objawy kształtowania się dominacji stronnej.

Kształtowanie się nieprawidłowej postawy ciała i chodu u niemowlęcia ma wpływ na dalszy globalny rozwój dziecka i jego ruchów. Objawy mogą być funkcjonalne (zauważalne w funkcjach) lub strukturalne (zauważalne w strukturze). Problemy asymetrycznego pozycjonowania niemowląt i noworodków są częste wśród pacjentów w rehabilitacji fizjoterapeutycznej.

#speech #speechtheraphy #teczkalogopedy #szkoleniaonline #kursyonline

Bibliografia:
1. J. Cieszyńska, M. Koredo ,,Wczesna interwencja terapeutyczna. Stymulacja rozwoju dziecka od noworodka do 6 roku życia”, Kraków 2007
2. A. Wojciechowska, J. Rudnicki, M. Boberski, E. Żyżniewska-Banaszak, ,,Zabiegi fizjoterapeutyczne w oddziałach patologii noworodka” [w:] ,,Wyroby medyczne. Kwartalnik techniczno – informacyjny”, s. 32 – 35.
3. A. Kowalczykiewicz-Kuta, ,,Kamienie milowe we wczesnej ocenie rozwoju dziecka” [w:] ,,Wybrane aspekty opieki pielęgniarskiej i położniczej w różnych specjalnościach medycznych. T.6”, Opole 2018, s.57 – 70.