red. Aleksandra Sęk
Fizjoterapia u niemowlaków zapewnia:
- uzyskanie najlepszej pozycji do oddychania niemowlęcia,
- stymulację rozwoju psychomotorycznego niemowlęcia,
- nawiązania mocniejszej więzi emocjonalnej rodziców z niemowlęciem,
- pobudzenie funkcji prymarnych, takich jak: oddychanie, ssanie, połykanie,
- możliwość skrócenia wentylowania niemowlęcia przez wentylację zastępczą,
- pracę nad prawidłowym napięciem mięśniowym, np.: zbyt duże/małe napięcie
mięśniowe może utrudniać rozwój motoryczny dziecka, dlatego tak ważna jest praca
specjalistów i szybkie reagowanie na np.: odginanie się niemowlęcia do tyłu.
Zabiegi fizjoterapeutyczne powinny być wykonywane we współpracy z neonatologiem,
położną i logopedą/ neurologopedą, po to aby odpowiednio monitorować funkcje
niemowlaka w czasie trwania terapii manualnej.
Kamienie milowe w rozwoju niemowlęcia w poszczególnych miesiącach:
Kamienie milowe
pomagają w ustaleniu czy dziecko rozwija się prawidłowo, z lekkimi opóźnieniami bądź
atypowo. Dzięki nim fizjoterapeuci łatwiej diagnozują deficyty niemowląt i ich zaburzenia.
Dodatkowymi i ważnymi elementami są: wywiad z rodzicem (rozmowa o czynnikach
ryzyka), obserwacja niemowlęcia, badania pediatryczne i rzetelna diagnoza specjalistów.
Praca manualna wdrożona do 36 miesiąca życia skutkuje najlepszymi efektami terapii,
ponieważ do 3 roku życia mózg dziecka jest najbardziej plastyczny.
A. Rozwój ruchów głowy:
- 1 miesiąc – niemowlę potrafi oderwać nos od materaca i nisko unosić głowę,
- 2 miesiąc – niemowlę potrafi unieść głowę pod kątem 45 stopni,
- 3 miesiąc – niemowlę potrafi unieść głowę pod kątem 90 stopni utrzymać sztywną
główkę przez około 1 minutę w czasie pionowego trzymania, - 4 miesiąc – niemowlę potrafi unieść głowę pod kątem 90 stopni i utrzymywać główkę
sztywno, - 5 miesiąc – niemowlę potrafi utrzymać się na przedramionach i odwrócić głowę w
kierunku bodźca, - 6 miesiąc – niemowlę potrafi swobodnie odwracać główkę, jak i trzymać sztywno
główkę w pozycji pionowej.
B. Rozwój umiejętności siedzenia:
- 3 miesiąc – niemowlę ma za sobą pierwsze krótkie próby siedzenia z całościową
pomocą opiekuna, warunkiem do siedzenia jest zdobyta umiejętność utrzymania
główki sztywno, - 4 miesiąc – niemowlę dalej doskonali siedzenie z podparciem i pomocą opiekuna,
- 5 miesiąc – niemowlę potrafi samodzielnie siedzieć z podparciem,
- 6 miesiąc – niemowlę potrafi samodzielnie siedzieć bez podparcia,
- 7 miesiąc – niemowlę potrafi samodzielnie siedzieć bez podparcia i wykonać ruchy
siedząc, - 8 miesiąc – niemowlę potrafi z pozycji siedzącej samodzielnie usiąść.
C. Rozwój umiejętności stania:
- 3 miesiąc – niemowlęciu udaję się na krótko usztywnić nogi w kolanach i ma za sobą
pierwsze próby przyjmowania pozycji stojącej, - 4 miesiąc – niemowlę potrafi opierać swoje nóżki o podłoże i utrzymać na nich swój
ciężar ciała, - 5 miesiąc – niemowlę udoskonala utrzymanie sztywnych nóg,
- 6 miesiąc – niemowlę potrafi z pozycji siedzącej/leżącej podciągać swoje rączki do
pozycji stojącej. W tej pozycji niemowlę podejmuje próby stawiania pierwszych
kroków, - 7 miesiąc – niemowlę potrafi samodzielnie stać,
- 8 miesiąc – niemowlę ma za sobą pierwsze próby samodzielnego wstawania z pomocą
uchwycenia się i podciągnięcia, - 9 miesiąc – niemowlę udoskonala umiejętność podnoszenia się, korzystając z małej
podpory, - 10 miesiąc – niemowlę wykonuję pierwsze próby samodzielnego podnoszenia się z
raczkowania bądź klęku.
D. Rozwój umiejętności chodzenia:
- 6 miesiąc – niemowlę ma za sobą pierwsze próby stawiania kraków, w czasie
podtrzymywania go pod pachami, - 7 miesiąc – niemowlę potrafi samodzielnie stać z podparciem, samo próbuje wykonać
bardzo małe kroczki, - 8 miesiąc – niemowlę doskonali swoje umiejętności,
- 9 miesiąc – niemowlę potrafi stawiać pierwsze kroki z jednoczesnym trzymaniem się
obiema rączkami stabilnej powierzchni, - 10 miesiąc – niemowlę dzięki prowadzeniu za obie rączki przez opiekuna, potrafi
chodzić, - 11 miesiąc – niemowlę potrafi chodzić z podpieraniem się na przedmiotach
przesuwających się, np. wózeczek, krzesełko, - 12-14 miesiąc – niemowlę potrafi samodzielnie chodzić.
E. Rozwój umiejętności manipulowania i chwytania:
- 0-2 miesiąc – niemowlę bez woli ma odruch chwytny,
- 3 miesiąc – niemowlę chwyta zabawkę, którą włoży się do rączki,
- 4 miesiąc – niemowlę posiada chwyt prosty,
- 5 miesiąc – niemowlę wyciąga rączkę po zabawkę, umiejętność przekładania zabawki
z rączki do rączki, - 6 miesiąc – niemowlę doskonali manipulację jedną rączką, niemowlę posiada chwyt
dłoniowo – łokciowy, - 7-8 miesiąc – u niemowlęcia pojawia się chwyt nożycowy,
- 9-12 miesiąc – niemowlę posiada chwyt pensetowy, ma pierwsze objawy
kształtowania się dominacji stronnej.
Kształtowanie się nieprawidłowej postawy ciała i chodu u niemowlęcia ma wpływ na dalszy
globalny rozwój dziecka i jego ruchów. Objawy mogą być funkcjonalne (zauważalne w
funkcjach) lub strukturalne (zauważalne w strukturze). Problemy asymetrycznego
pozycjonowania niemowląt i noworodków są częste wśród pacjentów w rehabilitacji
fizjoterapeutycznej.
#speech #speechtheraphy #teczkalogopedy #szkoleniaonline #kursyonline
Szkolenie z tego zakresu znajdą Państwo poniżej
Bibliografia:
1. J. Cieszyńska, M. Koredo ,,Wczesna interwencja terapeutyczna. Stymulacja rozwoju
dziecka od noworodka do 6 roku życia”, Kraków 2007
2. A. Wojciechowska, J. Rudnicki, M. Boberski, E. Żyżniewska-Banaszak, ,,Zabiegi
fizjoterapeutyczne w oddziałach patologii noworodka” [w:] ,,Wyroby medyczne.
Kwartalnik techniczno – informacyjny”, s. 32 – 35.
3. A. Kowalczykiewicz-Kuta, ,,Kamienie milowe we wczesnej ocenie rozwoju dziecka”
[w:] ,,Wybrane aspekty opieki pielęgniarskiej i położniczej w różnych specjalnościach
medycznych. T.6”, Opole 2018, s.57 – 70.