red. Aleksandra Sęk

Terapia miofunkcjonalna to forma terapii, której celem jest usprawnianie czynności mięśni. Terapia ta ma na celu przeciwdziałanie zaburzeniom układu oralnego albo też usuwanie tych zaburzeń (Rządzka). Słownik terminów medyczny mówi nam, iż terapia miofunkcjonalna to terapia wad artykulacyjnych (w terapii wykorzystane są ćwiczenia mięśni języka, warg) wad zgryzu (w tym zaburzeń zębowych).

Cel terapii mio funkcjonalnej:
Najczęściej jest nim korekta nieprawidłowych przebiegów funkcji biologicznych w obrębie narządu żucia – połykania. Występuje poprawa funkcjonowania mięśni dzięki ćwiczeniom kompleksu orofacjalnego, gdyż to funkcja kształtuje strukturę w kontekście funkcji: oddechowych, pokarmowych, artykulacyjnych (Gawryl, Rządzka, Mendala-Kwoczek).

Kim jest terapeuta miofunkcjonalny?
To terapeuta, która w swojej diagnozie całościowo patrzy na pacjenta:
  • funkcje biologiczne, w tym funkcje narządu żucia,
  • równowagę mięśniową kompleksu ustno-twarzowego,
  • postawę ciała, w tym prawidłowy rozwój struktur twarzoczaszki,
  • wspierając i przygotowując do leczenia ortodontycznego.
Zaburzenia miofunkcjonalne u dzieci w wieku 0-3:
  • trudności z poborem pokarmu, w tym uchwyceniem brodawki sutkowej i przebiegiem ssania,
  • refluks,
  • trudności w skoordynowaniu ruchów ssanie – połykanie – oddychanie,
  • słabe przybieranie na wadze (np: ulewanie, wybiórczość pokarmowa, wymioty, trudności w rozszerzeniu diety),
  • kręcz szyi,
  • nieprawidłowa pozycja spoczynkowa języka / warg/ żuchwy (zmniejszona ruchomość języka),
  • zaburzenia ssania odżywczego i nieodżywczego (w tym przedłużone ssanie nieodżywcze powyżej 12 m.ż),
  • przyczyny obniżonej zrozumiałości mowy, (orm na tle funkcji / zaburzeń budowy anatomicznej),
Zaburzenia miofunkcjonalne u dzieci w wieku przedszkolnym:
  • oddychanie torem ustnym w spoczynku (w czasie snu),
  • zaburzenia drożności dróg oddechowych: przerost migdałków/ zapalenie zatok/ 3 migdał,
  • ślinienie, nieprawidłowe połykanie,
  • obniżona higiena jamy ustnej,
  • nieprawidłowa artykulacja, (npsw, npsj, npsż),
  • bruksizm i moczenie mimowolne,
  • wady zgryzu, parafunkcje w obrębie narządu żucia,
  • protruzja głowy,
Zaburzenia miofunkcjonalne u pacjentów w wieku szkolnym/dorosłych:
  • trudności w skupieniu uwagi (zmęczenie/ stres),
  • oddychanie torem ustnym (spoczynek, sen),
  • bruksizm, chrapanie, bóle w obrębie stawów skroniowo – żuchwowych, parafunkcje w obrębie narządu żucia,
  • bóle w obrębie obręczy barkowej,
  • wybiórczość pokarmowa,
  • nieprawidłowe żucie, połykanie, (npsw, npsj, npsż),
  • wady zgryzu,
  • protruzja głowy i zniesienie lordozy szyjnej,
  • wady artykulacyjne,
  • obturacyjny bezdech senny.
Diagnostyka obejmuje współpracę wielu specjalistów w składzie: fizjoterapeuty, osteopaty, orodonty, dentysy protetyka, periodontologa, chirurga szczękowego, laryngologa foniatry, logopedy, terapeuty miofunkcjonalnego, doradcy laktacyjnego, alergologa, psychologa i psychiatry.

Bibliografia:
  1. M. Rządzka, Odruchy oralne u noworodków i niemowląt. Diagnoza i stymulacja, Wydawnictwo Impuls, Kraków 2019.
  2. L. Konopska, Wymowa osób z wadą zgryzu, Szczecin 2008.
  3. D. Pluta – Wojciechowska, Dyslalia odwodowa. Terapia strategiczna w dyslali obwodowej, 2017.
  4. A. Regner, Wybrane techniki manualne wspomagające terapię ustno – twarzową, 2019.