red. Aleksandra Sęk
„Dysleksja – to trudności w linearnym opracowaniu informacji: symbolicznych,
czasowych, motorycznych, manualnych i językowych” (Cieszyńska 2009). Patrzenie na
terapię dysleksji w ten sposób sprawia, że terapeuta działa na wieloaspektowych
płaszczyznach, a nie wyłącznie na przedszkolu czy szkole.
Wyróżniamy podział na dysleksję o charakterze syntagmatycznym i
paradygmatycznym.
Pierwszy i drugi charakter dysleksji występuje na skutek uszkodzenia lewej półkuli
mózgu. W dysleksji o charakterze syntagmatycznym dzieci przejawiają trudności z pamięcią
sekwencyjną, ułożeniem w prawidłowej kolejności elementów językowych, jak i
utrzymaniem kierunku od lewej do prawej, co może przejawiać się w następujących błędach:
- metatezy liter / sylab / wyrazów / cech artykulacyjnych głosek,
- trudności w odczytaniu wyrazów jednosylabowych,
- dodawanie i opuszczanie liter,
- pomijanie znaków interpunkcyjnych,
- niezrozumienie tego, co się przeczytało.
W dysleksji o charakterze paradygmatycznym dzieci przejawiają trudności z analizą i
syntezą wzrokową, pamięcią symultaniczną, operacjami myślowymi, co przejawiać się może
w następujących błędach:
- częsty niewłaściwy dobór liter, które są do siebie podobne (np. a:o, p:b, b:d, ł:l),
- nie uwzględnianie znaków diakrytycznych,
- sposób rozumowania tworzy się za pomocą podobieństw w formie, czy też z myślenia
kontekstowego, - niezrozumienie tego, co się przeczytało (Cieszyńska 2005, s. 15–16).
Terapia dysleksji syntagmatycznej
A. ćwiczenia czytania ze zrozumieniem,
B. ćwiczenia śledzenia miejsca czytania, polega na budowaniu koncentracji u dziecka i
prawidłowego czytania od lewej do prawej,
C. ćwiczenia zapamiętania wyrazów trudnych dla dziecka. Prawopółkulowe,
zapamiętywanie globalne słów,
D. ćwiczenia czytania z pofablankowanymi słowami na sylaby, pamiętać należy o
ważnej zasadzie, aby nie dzielić słów myślnikami, kreskami czy podkreślać innymi
kolorami, ponieważ dziecko może skupić swoją uwagę na odczytaniu sylab
podkreślonych wybranym, jednym kolorem,
E. ćwiczenia sekwencyjne na wyćwiczenie kierunkowości. W tym znaleźć można
ćwiczenia analizy i syntezy wzrokowej, w tym czytanie od lewej do prawej, jak i od
góry do dołu,
F. ćwiczenia sekwencji ruchowej, słuchowej i wzrokowej, w tym budowanie
umiejętności kontynuowania i naśladowania,
G. ćwiczenia analizy słuchowej, kiedy dziecko potrafi dzielić słowa na sylaby.
Terapia dysleksji paradygmatycznej
A. zadanie pozwalające obrócić przedmiot w przestrzeni. To ćwiczenie świetnie
sprawdza się, ponieważ dzieci mylą podobne do siebie litery: d-b, g-b, A-Y, n-u, jaki
liczby: 2-5,
B. ćwiczenia pamięci symultanicznej na materiale tematycznym, językowym i
atematycznym. Są to ćwiczenia o wiele bardziej istotne, niż uczenie się na pamięć
regułek ortograficznych. Dziecko podczas tego rodzaju ćwiczeń zapamiętuje
prawopółkulowo to, jak powinien wyglądać dany wyraz,
C. ćwiczenia analizy i syntezy wzrokowej polegające na wyszukiwaniu przez dziecko
podobieństw bądź różnic. Mózg dziecka działa lewopółkulowo nie analizując każdego
elementu oddzielnie, a widząc wzajemne relacje i dostrzegając konteksty,
D. ćwiczenia czytania pseudowyrazów, jak i wyrazów trudnych dla dziecka. Dzieci
dyslektyczne przejawiają się czytaniem poprzez domyślanie się znaczenia czytanego
słowa. Czytając pseudowyrazu spostrzeganie prawopółkulowe przekształca się na
czytanie sekwencyjne lewopółkulowe,
E. ćwiczenia pozwalające dostrzec i ustalić relacje jakie zachodzą między ukazanymi
elementami. To ćwiczenie wymaga od dziecka nie tylko zarejestrowania istnienia
elementu, ale i umiejętność dostrzegania relacji między nimi,
F. ćwiczenia dostrzegania reguł, pozwalające na samodzielne budowanie kategorii lub
wyeliminowania z kategorii,
G. ćwiczenia myślenia przyczynowo – skutkowego i ćwiczenia myślenia przez analogię.
Początkowo skupiamy się na wypracowaniu u dziecka umiejętności linearnego
porządkowania elementów. W kolejnym etapie łączymy myślenie przyczynowo –
skutkowe. Dzięki takim ćwiczeniom dziecko będzie łatwiej potrafiło stworzyć regułę
i ją stosować.
Jeżeli chcesz przeczytać artykuł o podobnej tematyce, zapraszam Cię do przeczytania
,,Terapia dziecka zagrożonego dysleksją w szkole” red. Aleksandra Sęk.
#speech #speech #speechtheraphy #teczkalogopedy #szkoleniaonline #kursyonline #dysleksja
#terapiadysleksji
Szkolenie z tego zakresu znajdą Państwo poniżej
Bibliografia:
1. Marta Korendo, ,,Strategie terapeutyczne w dysleksji paradygmatycznej i
syntagmatycznej”, Studia Pedagogiczne. Problemy Społeczne, Edukacyjne i
Artystyczne 20, 61-70, 2011.
