red. Aleksandra Sęk

Logopedzi, neurologopedzi, fizjoterapeuci, osteopaci pracujący manualnie na
obszarze czaszki i twarzoczaszki znają doskonale anatomię człowieka. Czaszka jest
najbardziej skomplikowaną strukturą kostną w całym organizmie człowieka. Dlatego
podstawą w pracy manualnej jest znajomość kości czaszki i twarzoczaszki jak i dokładna
świadomość, które kości ze sobą sąsiadują, w celu stabilizacji ich podczas oddziaływania siłą
na jedną kość.


Wyróżniamy dwa kryteria podziału kości czaszki (Neil S. Norton, 2018):

A. TOPOGRAFICZNY: dzieli czaszkę na żuchwę (szczękę dolną) i czaszkę (czaszka bez
żuchwy). Dalej czaszka dzieli się na:

a. sklepienie czaszki – górna część czaszki,

b. podstawę czaszki – dolna część czaszki,

c. jamę czaszki – wnętrze czaszki,

d. szkielet twarzy – kości, które tworzą twarz,

e. szkielet słuchowy – kosteczki słuchowe.

B. ROZWOJOWY: dzieli czaszkę na:

a. trzewioczaszkę – ważna w układzie oddechowym i pokarmowym,

b. mózgoczaszkę – pełni funkcję ochrony mózgu i pięciu narządów zmysłu
(wzrok, słuch, węch, smak, równowaga),

Dalej rozwojowy dzieli jamę czaszki na:

a. przedni dół czaszki – zawiera w sobie płaty czołowe mózgu

b. środkowy dół czaszki – zawiera w sobie płaty skroniowe mózgu

c. tylny dół czaszki – zawiera w sobie móżdżek

Czaszka w podziale rozwojowym jest przedstawiona z pięciu stron:

a. widok z przodu,

b. widok z boku,

c. widok od tyłu,

d. widok od dołu,

e. widok z góry.

I. Wyróżniamy kości pojedyncze: K. czołowa, K. potyliczna, K. klinowa, K. sitowa,
Lemiesz, Żuchwa.

II. Wyróżniamy kości parzyste: K. ciemieniowa, K. skroniowa, K. jarzmowa, Szczęka,
K. podniebienna, K. nosowa, K. łzowa, K. małżowina nosowa dolna.

Drugorzędną wiedzą jest znajomość mięśni twarzy. Anatomia mięśni twarzy: Czepiec
ścięgnisty, M. obniżacz brwi, M. okrężny oka, M. dźwigacz wargi górnej i skrzydła nosa, M.
dźwigacz wargi górnej, M. jarzmowy mniejszy, M. dźwigacz kącika ust, M. jarzmowy
większy, M. śmiechowy, który jest mięśniem, który nie występuje u wszystkich ludzi, M.
obniżacz kąta ust, M. szeroki szyi, M. potyliczno – czołowy, M. marszczący brwi, M.
podłużny, M. skroniowy, M. nosowy, M. okrężny ust, M. policzkowy, M. żwacz, M. obniżacz
wargi dolnej, M. bródkowy.

Trzeciorzędną wiedzą jest znajomość mięśni żucia, stawu skroniowo – żuchwowego.
W ssż wyróżniamy: Zakrążkowa blaszka górna, Zakrążkowa blaszka dolna, Powierzchnia
stawowa dołu stawowego, Powierzchnia stawowa wyrostka kłykciowego żuchwy, Krążek
stawowy, Głowa żuchwy, Górna głowa mięśnia skrzydłowego bocznego, Dolna głowa
mięśnia skrzydłowego bocznego, Mięsień żwacz.

Czwartą z rzędu wiedzą jest znajomość nerwów czaszkowych, które są o wiele
bardziej skomplikowane od nerwów rdzeniowych. Powodem jest przyczep początkowy
nerwu czaszkowego, który zaczynać się może w mózgu lub w pniu mózgu. W pracy
neurologopedy istotna jest wiedza, w jaki sposób badać przewodnictwo nerwów
czaszkowych. Wyróżniamy 12 par nerwów czaszkowych: I – nerw węchowy, II – nerw
wzrokowy, III – nerw okoruchowy, IV – nerw bloczkowy, V – nerw trójdzielny, VI – nerw
odwodzący, VII – nerw twarzowy, VIII – nerw przedsionkowo-ślimakowy, IX – nerw
językowo-gardłowy, X – nerw błędny, XI – nerw dodatkowy, XII – nerw podjęzykowy.

Dodatkowa znajomość więzadeł, powięzi i unaczynienia czaszki i twarzoczaszki
przydatna jest w pracy manualnej.

Techniki terapii manualnej opierają się na pracy na tkankach miękkich. Technika ta
łączy się z mobilizacją mięśni twarzy, proprioceptywne torowanie nerwowomięśniowym,
mobilizacją stawów, masażem logopedyczny lub głębokim masażem poprzecznym,
rozciąganiem skóry, powięzi i mięśni, manipulacją powięziową, kinesiotapingiem czy terapią
punktów spustowych.

#speech #speechtheraphy #teczkalogopedy #szkoleniaonline #kursyonline #terapiamanualna
#twarzoczaszka #czaszka #terapia

Szkolenie z tego zakresu znajdą Państwo poniżej

Bibliografia:
1. Neil S. Norton, Atlas anatomii głowy i szyi dla stomatologów Nettera. Wydanie 3,
pod. red. J. Walocha, Wrocław 2018.