red. Aleksandra Sęk

Co odpowiada za powstawanie mowy?

• kora mózgowa,
• nerwy czaszkowe, przede wszystkim te, które odpowiadają za unerwienie narządów
  mowy: V, VII, IX, X, XII,
• układ pozapiramidowy, który odpowiada za utrzymanie prawidłowego napięcia
  mięśniowego w obrębie narządów mowy,
• układ oddechowy,
• mięśnie fonacyjne i mięśnie artykulacyjne (Chrościńska-Krawczyk M., 2022,40).

Należy wiedzieć, że diagnoza pacjentów z zaburzeniami neurologicznymi jest procedurą
wielospecyficzną i ustrukturowaną. W diagnozie należy brać pod uwagę:

1) charakterystykę kliniczną,
2) ocenę psychologiczno-pedagogiczną,
3) uwarunkowania społeczne,

4) umiejętności porozumiewania się i wyrażania swoich potrzeb.


Diagnozując nieprawidłowości rozwojowe, specjaliści biorą pod uwagę:

• czynniki etiologiczne,
• typu patomechanizmu,
• specyfikę objawów,
• dynamikę ustępowania trudności w komunikacji (Panasiuk J., 2022, 309).

Jolanta Panasiuk wyodrębniła cztery osobne specyficzne zaburzenia mowy u dzieci.
Są nimi:

• alalia prolongata, która powstała na skutek zakłóceń w dojrzewaniu poszczególnych
  struktur mózgowych, opóźniony rozwój mowy jest zwykły czy też prosty
• alalia, która powstała na skutek uszkodzenia struktur mózgowych przed pierwszym
  rokiem życia, przez co występują trudności z opanowaniem języka,
• niedokształcenie mowy o typie afazji, które powstało na skutek schorzeń
  neurologicznych powstałych między drugim a szóstym rokiem życia, przez co
  występuje utrata nabytych wcześniej umiejętności językowych i trudności w
  zaprogramowaniu na nowo konstrukcji słownych,
• afazja dziecięca, która powstała na skutek uszkodzenia poszczególnych struktur w
  mózgu po szóstym roku życia, przez co następuje częściowa bądź całkowita utrata
  nabytych wcześniej umiejętności rozumienia języka i programowania go (Panasiuk J.,
  2022, 315-316).

Niedokształcenie mowy o typie afazji to specyficzne zaburzenie mowy dziecka, które
w okresie, kiedy kształtowały się struktury językowe (między drugim a szóstym rokiem życia)
pojawiły się problemy neurologiczne. Im później dojdzie do uszkodzenia mózgu, a im
bardziej mowa była rozwinięta, tym lepsza diagnoza podopiecznego. Termin „afazja” wiąże
się z uszkodzeniem mózgu, a jej przyczyną są:

• specyficzne objawy,
• niedokształcenie mowy,
• zaburzenia z rozwojem sprawności, jak i kompetencji językowych (Panasiuk J.,
  2022, 310-311).

Wynikiem wystąpienia zaburzeń mowy jest schorzenie neurologiczne, które prowadzi
do regresji sprawności, które zostały nabyte i dalszych trudności w rozwoju mowy. Często
towarzyszące ograniczenia słowne zastępowane są przez gest, mimikę, prozodię, pantomimę
czy kontekst sytuacyjny.

Objawy niedokształcenia mowy o typie afazji:

• dezintegracja opanowanych wcześniej struktur języka,
• problemy w aktywizacji języka,
• trudności w integracji mowy,
• deficyt językowy:
  • fonetyczno-fonologiczny,
  • fleksyjny,
  • słowotwórczy,
  • leksykalno-semantyczny,
  • syntaktyczny,
  • narracyjny.

Objawy afazji dziecięcej wyraźnie wiążą się z miejscem uszkodzenia mózgu, niż
w przypadku niedokształcenia mowy o typie afazji. Ponieważ rozwój systemu językowego
zakończył się, to niektóre patomechanizmy afazji dziecięcej odpowiadać będą objawom
afazji występującej u dorosłych. Różnica dotyczyć będzie dynamiki, w jakiej trudności
językowe zaczynają ustępować. U pacjentów z afazją dziecięcą możemy oczekiwać
szybszego i pełniejszego powrotu sprawności językowych, niż w przypadku pacjentów
dorosłych, ponieważ młodszy mózg jest bardziej plastyczny (Panasiuk J., 2022, 317).


Co nie występuje u pacjenta z niedokształcenie mowy o typie afazji:

• wady anatomiczne w obrębie narządów mowy,
• wady słuchu,
• ograniczenia intelektualne,
• trudności w rozwoju socjalizacji językowej.

#speech #speechtheraphy #teczka logopedy #szkoleniaonline #kursyonline #afazjadziecięca
#afazja #diagnozaafazji #neurologopedia

Szkolenia z tego zakresu znajdą Państwo poniżej

Bibliografia:

1. Chrościńska-Krawczyk M., 2022, Diagnoza neurologiczna dzieci [w:] Grabias S.,
   Panasiuk J., Woźniak T., Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego,
   Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
2. Panasiuk, J., 2022, Postępowanie logopedyczne w przypadkach alalii i
   niedokształcenia mowy o typie afazji [w:] Grabias S., Panasiuk J., Woźniak T.,
   Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego, Wydawnictwo Uniwersytetu
   Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.